Vanaf 18/7/2012 zijn nieuwe BTW boeteschalen van kracht. De belasting die door vele specialisten reeds als ‘boetebelasting’ werd gekenmerkt, doet die naam dus alle eer aan.
We geven enkele voorbeelden:
– Niet of laattijdige indiening jaarlijkse klantenlisting: 3.000 euro boete (voorheen 1.000 euro)
– Niet of laattijdige indiening periodieke aangifte: van 500 euro naar 1.000 euro
– Niet of laattijdige indiening opgave intracommunautaire handelingen: van 2.500 euro naar 3.000 euro
– Boete bij aanleggen van een bijzondere rekening: van 10% naar 15%
Dat de BTW wetgeving gekenmerkt wordt door zeer hoge boetes bij overtredingen wordt door de wetgever vaak verantwoord door de relatief gemakkelijke fraudemechanismen die het BTW systeem toelaten (de ‘caroussels’). Om deze snel te kunnen vinden is een snelle aangifte door de bedrijven onontbeerlijk… vandaar dat het niet tijdig indienen van aangiften zwaar gesanctioneerd wordt.
Tot zover de theorie… mijn mening. Dit is opnieuw een zoveelste budgettaire maatregel om de reeds uitgeperste bedrijven nog meer in hun portemonnee te zitten. Laat me toe dit even met argumenten toe te lichten.
1. Hogere boetes hebben een ontradend effect voor fraude
Niet waar. De grote fraudeurs die voor miljoenen de staat oplichten via fraudecaroussels laten zich niet weerhouden door een boete van 3.000 euro. Bovendien werken de meeste fraudeurs met tussenpersonen en schermvennootschappen die meteen failliet gaan van zodra de eerste boetes in de bus zouden vallen (of gewoon verdwijnen). Trouwens, het idee achter een caroussel is juist om zo stipt mogelijk al uw BTW verplichtingen na te komen. De goede caroussels worden gekenmerkt door een perfecte ‘track record’ bij de overheidsdiensten.
Dus hogere boetes weerhouden de fraude niet… strengere gevangenisstraffen (die uitgevoerd worden), betere internationale samenwerking en snelle interventies vanwege de belastingdiensten kunnen dat wel.
2. Hogere boetes leiden tot een betere naleving van de wetgeving
Ik kan dit niet tegenspreken. Hogere boetes maakt dat mensen meer aandacht schenken aan het stipt naleven van de verplichtingen.
Maar, de boetes waren reeds erg hoog! Zoals gezegd werd de BTW wetgeving reeds aangeduid als een ‘boetebelasting’. De minste overtreding wordt snel en meedogenloos gestraft door hoge boetes (nu nog hogere boetes).
Vraag gerust even na bij de vele cijferberoepen… ze zullen u allemaal bevestigen dat het opvolgen van de ‘BTW deadline lijstjes’ erg hoog op hun agenda staat. 1.000 euro boete bij niet-indiening van een klantenlisting (of laattijdige indiening) is voor de meeste KMO’s een serieuze streep door de rekening. Daar bovenop komt nog eens een boete per mogelijk foutieve lijn op die aangifte. Als je alle mogelijke boetes zou optellen, kom je tot de vaststelling dat BTW je bedrijf kan nekken, zelfs als je alles zo getrouw en goed mogelijk tracht op te volgen.
Ik heb voorbeelden te over van onrechtvaardige boetes in de BTW wetgeving… zelfs in die mate dat een controleur mij ooit durfde voorstellen om “de boete zodanig te verlagen dat de firma toch niet zou failliet gaan”, en dit omdat er ‘geen sprake was van kwade trouw’. Lees dus even mee tussen de lijnen: er was geen kwade trouw, er werden per ongeluk vergissingen gemaakt (die in deze casus zelfs geen nadelig financieel gevolg had voor de Belgische staat), maar er werden fouten gemaakt van formele aard (zeg maar niet het correcte vakje ingevuld), dus zal de staat je zodanig beboeten dat je net niet failliet gaat. Wat is het leuk ondernemen in België, niet?!
Dus, de vorige boeteschalen waren reeds voldoende hoog om een sterk ontradend effect te hebben.
3. Sanctioneren van niet tijdig ingediende aangiften leidt tot het sneller vaststellen van fraudemechanismen
Niet waar.
Het is niet het al dan niet tijdig indienen van de aangifte dat maakt dat fraudemechanismen worden ontdekt, maar wel hoe de administratie omspringt met de ingediende aangiften.
De stelling zou opgaan moest de administratie gebruik maken van de tijdig ingediende informatie. Maar alles wijst erop dat de administratie met de ingediende gegevens eigenlijk niets doet.
Bewijs hiervan… als een bedrijf al eens vergeet een klantenlisting in te dienen, wordt ze hiervan vaak pas in juni of juli verwittigd. 4 maanden na de officiële indieningsdatum dus. Persoonlijk vastgesteld record waarvan ik weet heb is een bedrijf dat in maart 2011 verwittigd werd dat de listing van 2009 niet zou ingediend zijn!
Wat weerhoudt de overheid om die bedrijven reeds na 10 dagen in kennis te stellen van hun niet aangifte?
Daarnaast horen wij bij controles vaak controleurs klagen over het feit dat ze vanuit het buitenland nog niet alle BTW gegevens hebben ontvangen (voor controle inzake intracommunautaire leveringen). De controles hebben vaak plaats na 1 of 2 boekjaren, wat wil zeggen dat de overheid dus vaak meer dan één jaar moet wachten op informatie uit het buitenland of zelfs andere diensten.
Dus, een vergetelheid beboeten met 3.000 euro leidt niet tot het sneller detecteren van de fraudemechanismen. De fiscus moet zelf beter presteren en sneller de haar bezorgde informatie herwerken naar bruikbare systemen om fraude te detecteren.
4. De verplichtingen zijn duidelijk, de boetes daarom maar niet meer dan normaal
Niet waar.
Als we het uitsluitend over de indieningstermijnen hebben, dan zijn die inderdaad vrij duidelijk. Maar dat maakt niet dat we allemaal mensen blijven die fouten kunnen maken.
Vaak is een communicatiefout tussen klant en boekhouder voldoende om een listing laattijdig in te dienen (de boekhouder meent dat de klant zelf indient, en omgekeerd). Een technische mankement of storing kan maken dat een listing of aangifte per ongeluk ongeldig ingediend wordt (lege vakken, beschadigd computerbestand, …).
Enfin, mensen/machines maken fouten, en het is in mijn ogen niet meer dan normaal dat een correcte benadering van fouten is dat de persoon attent wordt gemaakt op zijn vergissing, en dat men toelaat om de fout te herstellen.
Zolang er geen sprake is van kwade wil of opzettelijk nalaten iets te doen, moet het mogelijk zijn dat een vergissing wordt rechtgezet zonder boete. Ook herhaaldelijke fouten mogen bestraft worden. Een keertje vergeten een listing in te dienen is iets anders dan jaar na jaar ettelijke weken te laat uw verplichtingen nakomen.
Een vraag die mij al lang bezig houdt, waarom kan een bedrijf niet enkele dagen na verstrijken van de deadline verwittigd worden dat een aangifte niet werd ingediend? En dit zonder boete, maar als een eerste verwittiging. Indien na 14 dagen de aangifte nog steeds niet werd ingediend, kan men overgaan tot het heffen van een boete.
Als snelheid toch zo belangrijk is voor de overheid, dat ze dan zelf het voortouw neemt en de belastingplichtige snel op de hoogte brengt dat er vergeten werd een aangifte in te dienen.
Dergelijke aanpak zal op veel meer sympathie kunnen rekenen van de bedrijven!
Alhoewel de indieningstermijnen duidelijk zijn in de BTW wetgeving, houdt het daarbij ook op. De BTW is een enorm technisch ingewikkelde wetgeving, met meer uitzonderingen dan regeltjes. Daarnaast zijn er talloze ‘interpretaties’ van de fiscus, soms dan nog eens tegengesproken door de rechtbanken. BTW is dus allesbehalve ‘duidelijk’. Een bedrijf beboeten omdat ze recht in haar schoenen bepaalde zaken aangeeft, is dan ook erg onrechtvaardig. Ik wil de stok niet in het hoenderhok gooien, maar als Cassatie tot drie maal toe voor recht spreekt dat cateringkosten tijdens opendeurdagen aftrekbaar zijn als publiciteit, is het hatelijk als uw klant een boete krijgt omdat ze zulke cateringkosten in aftrek brengt.
Dus, duidelijk of niet, een enkelvoudige fout wordt niet vermeden door superhoge boetes. In die optiek zijn hoge boeten straffen die geen enkel effect hebben. Een vergissing is een vergissing, en al geef je er een levenslange celstraf voor, vergissen blijft menselijk.
5. Straf en boete is het enige wat bedrijven verstaan
Niet waar.
Iedereen weet dat goed bedrag veel beter geconditioneerd wordt door te belonen dan door te straffen.
Als sneller aangeven het doel moet zijn, kunnen we dan bedrijven die hun listings in januari indienen dan niet belonen met een bonificatie?
Waarom niet werken met een bonussysteem; per jaar dat een bedrijf alles tijdig inlevert, krijgt ze een bonuspunt die weer afgenomen worden bij niet-tijdig ingediende aangiften? Het is zeer onrechtvaardig dat een bedrijf dat reeds 20 jaar alles minutieus opvolgt en indient, 3.000 euro boete moet betalen omdat ze ‘ns één keertje de listing 3 dagen te laat indient.
Dus, begin eindelijk eens met bedrijven te belonen voor zaken die ze goed doen, in plaats van de typisch Belgische mentaliteit van controleren en beboeten.
Conclusie:
De verhoogde BTW boeten zijn een zoveelste budgettaire ingreep die bedrijven moet uitpersen om een bodemloze put te dichten, en hebben niets te maken met het correct laten naleven van de wetgeving.
Dus, overheid, laat eindelijk eens zien dat je het meent als je het over een bedrijfsvriendelijk klimaat hebt. En verlaag uw boetes eens i.p.v. ze te verhogen.
Ze snappen het niet hé. Als boekhouder krijg ik steeds meer en meer het gevoel dat ik er geen goesting meer in heb, in België. Wij zijn gewoon overgereglementeerd, overgeadministratiseerd, overbeboet, overbelast en wat nog veel erger is, overdreven in het oog gehouden. Het kleinste puntje dat niet op de i staat kan katastrofale gevolgen hebben. Zowel voor de boekhouder als voor de klant.
Gisteren bv)vulde ik de FAVV in van een klant. Het was gedrukt op schitterend blinkend papier met bijhorend boekje en een prachtig “charter” ……. Wat kost dat allemaal? Is dat echt nodig dat zo een duur drukwerk wordt gebruikt? en waarvoor… Allemaal nutteloze administraties die in het leven geroepen werden als werkgeverij… Maar wie betaalt dat allemaal !!!
En ook daar weer boetes hé als je geen autocontrolesysteem hebt!!! Iemand daar al van gehoord?
De opinie van de heer Cannaerts sluit zeer sterk aan bij de tussenkomst van N-VA-volksvertegenwoordiger, Veerle Wouters. (Parl. St., Kamer, 2011-12, nr. 53-2198/015, 9) http://www.dekamer.be/FLWB/PDF/53/2198/53K2198015.pdf , p. 9.
“Mevrouw Veerle Wouters (N-VA) wijst er op dat artikel 70, § 4, van het Wetboek van de belasting over de toegevoegde waarde de Koning machtigt om de niet-proportionele geldboeten vast te stellen binnen een vork van 25 tot 2 500 euro. Het ontwerp van programmawet voorziet in een verdubbeling van de niet-proportionele geldboeten. Is dit nog proportioneel te noemen? Wie met de btw vertrouwd is, weet dat dit een zeer formalistische belasting is. Bovendien staat op elke overtreding een administratieve geldboete. Als een fiscaal inspecteur de boekhouding tot in de puntjes zou controleren, mag de helft van de ondernemingen het faillissement aanvragen.
De regering verliest volgens mevrouw Wouters de kleine ondernemingen uit het oog, die zich niet tot in de puntjes kunnen laten bijstaan door een btw-expert. Een boete van 5 000 euro is geen klein bedrag meer.”