De idiotie van de antirechtsmisbruikregel

Wat?

Er is in de fiscale wereld veel te doen over de (vernieuwde) antirechtsmisbruikregel.  Heel kort door de bocht gaand komt het erop neer dat een belastingplichtige in de toekomst zal moeten kunnen bewijzen dat hij een bepaalde structuur gekozen heeft voor andere dan belastingbesparende redenen.

Ik ga me niet aansluiten bij een hele reeks auteurs die de nieuwe regeling haarfijn op academische wijze uit de doeken doen. Sta me even toe om op een meer persoonlijke manier mijn eigen mening terzake weer te geven. Alhoewel blogs daar blijkbaar voor gemaakt zijn, heb ik me daar tot heden nooit echt toe bewogen.

Rechtsstaat

De laatste maanden zijn ondernemers te pas en te onpas naar voor geschoven als fraudeurs, belastingontduikers, profiteurs en wat nog meer… De invoering van de antirechtsmisbruikregels moest nu maar eens paal en perk stellen aan al dat fiscaal ontlopen van onze verantwoordelijkheden.

We leven in een rechtsstaat, wat wil zeggen een “staat waarin de rechten van burgers door wetten worden beschermd tegen de staatsmacht”. Als je je keurig aan alle wetten houdt, dan loop je geen gevaar op strafsancties. De wet beschermt ons!

Heel dit verhaal komt op losse schroeven te staan eens men een antirechtsmisbruikmaatregel invoert. Immers, de wet alleen is nog maar een leidraad. Men legt ons lot in de handen van ambtenaren, die dan de wet mogen interpreteren volgens hun eigen waarden of moraal. Zij zullen in de toekomst beslissen of een bepaalde constructie al dan niet wettelijk is… je leest het goed, niet meer de ‘wet’ bepaalt de gedragslijn, maar wel de interpretatie van die wet door de ambtenaar.

Staatssecretaris voor fraudebestrijding Crombez probeerde nog wat verzachtend over te komen nadat meerdere rechtsgeleerden reeds hadden geoordeeld dat het wettelijkheidsbeginsel hiermee  zwaar overtreden werd. Hij stelde dat “… het allemaal zo’n vaart niet zou lopen” en dat “… de ambtenaren voorzichtig zouden omspringen” met dit wapen. Dus, niet alleen de ‘wet’ bepaalt nu de gedragslijn, maar naast de ambtenaren nu ook dhr. Crombez zelf die zijn ambtenaren zal ‘sturen’.

Laat ons meteen heel onze wetgeving in de vuilbak smijten en zoals in de Middeleeuwen een jaarlijkse taxatie houden met behulp van de natte vinger. De vorst stuurde zijn belastinginner de velden in, en afgaand op de algemene levensstandaard, eiste hij de sommen op.

De vrije keuze van de minst belaste weg

Eén van de pijlers van een democratie en rechtsstaat is het begrip van de vrije keuze. Je bent vrij te kiezen of je een huis koopt of huurt. Je mag vrij je arbeidscontract onderhandelen. Je mag, zo bevestigt zelfs dhr. Crombez, vrij de minst belaste weg kiezen als er meerdere opties mogelijk zijn.

Of toch niet zo vrij? Blijkbaar nu niet meer… als je als ondernemer een bepaalde constructie kiest, moet je kunnen bewijzen dat dit niet enkel is omwille van fiscale voordelen. Dus de vrije keuze van de minst belaste weg is er helemaal niet meer… weldra zal de fiscus ons dwingen te kiezen voor de meest belaste weg (alle andere paden zullen immers als belastingontwijking gezien worden).

Dus naast de rechtsstaat zijn we meteen ook een democratisch recht kwijtgespeeld.

Alleen voor ondernemers?

En ja, de nieuwe regel geldt enkel voor ondernemers… ’t zijn immers zij die ‘foefelen’.

Misschien enkele voorbeelden aanhalen van gewone particulieren die de ‘grenzen van de wet’ aftasten… als het dat is wat we de keuze van de minst belaste weg mogen noemen.

Ooit als eens gaan tanken in Luxemburg onderweg naar het zuiden?  We zullen fiscale ambtenaren op de grens laten plaatsnemen, waarbij u moet kunnen bewijzen (uw woord geloven we immers niet) dat u enkel in Luxemburg gaat tanken om andere dan fiscale redenen (‘goedkopere brandstof’). Misschien was uw benzinetank leeg… maar dan volgt onvermijdelijk de stelling dat u dat met opzet gedaan heeft (en dan is er zelfs sprake van veinzing of simulatie). Boete voor deze stoute ‘foefelaar’.

Uw woning is 4 jaar en 9 maanden oud en u droomt inmiddels van een veranda. Hoevelen zullen niet nog even 3 maanden wachten om te kunnen genieten van het 6% BTW tarief in plaats van de volle 21%? Ook allemaal ‘foefelaars’ en ‘belastingontduikers’?

Waarom hebben de taxfree shops in de luchthavens zoveel succes? Ook omdat al die ‘foefelaars’ en ‘belastingontduikers’ speciaal daar gaan kopen… enkel dus omwille van fiscale redenen.

Maakt dat van al deze mensen foefelaars en ontduikers? Uiteraard niet! Zij kiezen, vrij, voor een politiek die hen kosten spaart. Dat de bespaarde kosten belastingen zijn, neemt niets weg aan het feit dat ze rechtsgetrouw de minst belaste weg kiezen.

Als de fiscus dit niet graag heeft, moet ze de wetgever kunnen overtuigen of overhalen om wetten te stemmen die het gedrag verbieden.

En het is juist dit dat wij als ondernemers ook vragen!

Maak duidelijke wetten!

Indien de fiscus een probleem  heeft met vruchtgebruikconstructies, verander dan de wet. Maak een duidelijke wettekst die geen nadere uitleg of circulaire behoeft om verstaan te worden. Onze fiscus is zo fier op hun ruling praktijk (systeem waarbij je op voorhand kan aanvragen of een bepaalde constructie al dan niet fiscaal zal aanvaard worden). Wel, zo’n ruling op zich is idioot… een goeie wet behoeft immers geen ruling. Het mag of het mag niet, geen grijze zone.

Is er iets mis met managementvennootschappen? Maak dan regels die de minimum op te nemen bezoldiging regelt. Het werkt in Nederland, waarom kan het hier dan niet?

Kosten besparen

In heel dit relaas gaan we nog aan één item voorbij… de plicht van de zaakvoerder/bestuurder om winst te maximaliseren voor zijn aandeelhouders.

Een belangrijke kostenpost in belgië vormt de inkomstenbelasting. Als er daar gespaard kan worden, dan begaat de zaakvoerder zelfs een bestuurdersfout indien hij nalaat de minst belaste weg te kiezen.

Conclusie

Meneer Crombez, er is niets mis met de keuze van de minst belaste weg. Maak van belastingontwijking geen misdrijf. Blijf geloven in een democratische rechtsstaat.

Stop met onzekerheid te voeden en maak duidelijke afspraken in plaats van wild in het rond te schieten.